بررسی مضرات چای سیاه برای بدن انسان
یکی از نوشیدنیهای محبوب ما ایرانیان چای است. وابستگی برخی افراد به این نوشیدنی دوستداشتنی به قدری است که میگویند: اگر در شروع روز چای نخوریم، سردرد میشویم! اما احتمالا آنها هنوز با مضرات چای سیاه برای بدن انسان آشنا نشدهاند.
چای سیاه از برگ درختچهای به نام “Camellia sinensis” تهیه میشود. موضوعی که این روزها ذهن اکثر مردم را مشغول کرده این است که آیا مضرات چای سیاه واقعی است یا نه؟ اگر واقعی است پس راه چاره چیست؟! اساساً مصرف همه چیز در اندازه مناسب و حد تعادل بهترین نتیجه را به دنبال دارد؛ اما اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری درباره مضرات چای سیاه به دستآورید، در ادامه این مقاله با برادران حسینی همراه باشید.
چای سیاه در کنار تمام خوبیهایی که دارد، دارای مضراتی هم هست که آگاهی از آنها برای همه به ویژه عاشقان چای میتواند بسیار مفید باشد. مضرات این نوشیدنی معروف و پرطرفدار عبارت است از:
کاهش جذب آهن
چای منبع ترکیبی به نام «تانینها» است. تانینها میتوانند به آهن موجود در برخی از مواد غذایی وارد شوند و کاری کنند که در روده، آهنی برای جذب باقی نماند! کمبود آهن یکی از متداولترین کمبودهای مواد مغذی در جهان است. اگر سطح آهن خون شما پایین است، مصرف زیاد چای ممکن است وضعیتتان را بدتر کند.
تحقیقات نشان میدهند که تانینهای چای احتمالاً جذب آهن از منابع گیاهی را بیشتر از مواد غذایی مبتنی بر گوشت حیوانات مختل میکنند. مقدار دقیق تانینها در چای متغیر است و به نوع و روش آمادهسازی شما بستگی دارد. با این حال، کاهش مصرف به ۳ فنجان یا کمتر (۷۱۰ میلی لیتر) در روز، احتمالاً یک راهکار ایمن برای بیشتر افراد خواهد بود.
افزایش اضطراب، استرس و بیقراری
یکی از مضرات چای سیاه «افزایش اضطراب و بیقراری» است. برگهای چای بهطور طبیعی دارای کافئین هستند. مصرف بیش از حد کافئین ممکن است منجر به اضطراب، استرس و بیقراری شود. یک فنجان متوسط (۲۴۰ میلی لیتر) چای حدود ۱۱ تا ۶۱ میلی گرم کافئین دارد.
تحقیقات نشان میدهند که مقادیر کافئین کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در روز احتمالاً بلامانع باشد. با این حال برخی افراد به اثرات کافئین حساستر از دیگران هستند و ممکن است نیاز به محدود کردن مصرف این نوشیدنی داشته باشند.
بد خوابی
چای بهطور طبیعی دارای کافئین است و مصرف بیش از حد آن ممکن است به چرخه خواب شما اختلال وارد کند. ملاتونین یک هورمون است که به مغز اعلام میکند که زمان خواب فرا رسیده است. برخی تحقیقات نشان میدهند که کافئین ممکن است تولید ملاتونین را مختل کرده و به کیفیت خواب ضربه بزند.
خواب ناکافی با انواع مشکلات روانی از جمله خستگی، اختلال در حافظه و کاهش توجه ارتباط دارد. علاوه بر این، کمبود خواب مزمن با افزایش خطر چاقی و کنترل نامناسب قند خون مرتبط است. اگر علائم مرتبط با بد خوابی را تجربه میکنید و بهطور منظم چای مینوشید، بهتر است مصرف خود را کاهش دهید. بهویژه اگر نوشیدنیها یا مکملهای دیگر کافئیندار مانند قهوه یا نسکافه را هم مصرف میکنید.
حالت تهوع
حالت تهوع یکی دیگر از مضرات چای سیاه برای بدن انسان است. ترکیبات خاص چای ممکن است باعث حالت تهوع شود؛ بهخصوص زمانی که به مقدار زیاد یا با معده خالی مصرف میشود. تانینهای موجود در برگهای چای مسئول طعم تلخ و خشک چای هستند. طبیعت این مواد میتوانند بافت هضمی را تحریک کند و باعث علائم ناراحتی مانند حالت تهوع یا درد شکم شود.
مقدار مصرفی چای تأثیر قابل توجهی بر این موضوع میگذارد و در هر فردی متفاوت است. اشخاص حساس ممکن است این علائم را پس از نوشیدن ۱ یا ۲ فنجان (۲۴۰ تا ۴۸۰ میلی لیتر) چای تجربه کنند. در حالی که دیگران میتوانند بیشتر از ۵ فنجان (۱. ۲ لیتر) بنوشند؛ بدون اینکه هیچ تأثیر مضری را متوجه شوند.
سوزش سر دل
کافئین موجود در چای ممکن است باعث سوزش معده شود یا علائم ترشح اسید موجود را تشدید کند. تحقیقات نشان میدهند که کافئین «اسفنکتری» که مری را از معده جدا میکند، شل کرده و به محتوای اسیدی معده اجازه میدهد راحتتر به مری جاری شود.
کافئین موجود در چای منجر به افزایش تولید اسید معده میشود؛ البته مصرف چای لزوماً باعث سوزش معده نخواهد شد. افراد بهطرز بسیار متفاوتی به مواد غذایی یکسان واکنش نشان میدهند. به هر حال اگر بهطور متعارف مقدار زیادی چای مصرف میکنید و اغلب تجربه سوزش معده دارید، ارزش دارد مصرف خود را کاهش دهید و ببینید آیا علائم شما بهبود مییابد یا نه.
مضرات چای سیاه برای کبد
چای سیاه حاوی ترکیباتی است که ممکن است در صورت مصرف بیش از حد، به کبد آسیب برساند. ترکیبات موجود در چای سیاه از جملهتانینها و فنولها، میتوانند باعث افزایش استرس اکسیداتیو و التهاب در کبد شوند. در حقیقت، مصرف زیاد کافئین موجود در چای سبب افزایش فشار خون و افزایش ریسک ابتلا به بیماریهای کبدی مانند چربیزایی کبدی میشود.
عوارض بارداری
یکی از مضرات چای سیاه برای بدن انسان مربوط به عوارض بارداری است. مقادیر بالای کافئین در طول دوره بارداری ممکن است خطراتی مانند سقط جنین و وزن کم تولد کودک را افزایش دهد. اطلاعات درباره خطرات کافئین در طول بارداری متناقض است و هنوز واضح نیست که مصرف چقدر از آن بلامانع است.
برخی افراد ترجیح میدهند به جای چای سیاه، از چای گیاهی بدون کافئین استفاده کنند تا از مصرف کافئین در طول بارداری جلوگیری کنند. با این حال همه چایهای گیاهی هم برای این دوران خوب نیستند. اگر باردارید و نگران این موضوع هستید، حتماً با پزشکتان مشورت کنید.
سر درد
مصرف متناوب کافئین ممکن است به تسکین برخی از انواع سردردها کمک کند. اما زمانی که به میزان بیش از حد استفاده شود، ممکن است تأثیر معکوس داشته باشد. مصرف روزانه کافئین از طریق چای، ممکن است باعث تکرار سردردها شود.
بعضی از تحقیقات نشان میدهند که مصرف ۱۰۰ میلیگرم کافئین در روز، باعث بازگشت سردردهای مزمن میشود. اما مقدار دقیق آن در هر فردی متغیر است. معمولاً چای دارای مقدار کمتری کافئین نسبت به سایر نوشیدنیهای محبوب دارای کافئین مانند قهوه است. اما اگر سردردهای مکرر دارید و فکر میکنید ممکن است به مصرف چای مربوط باشد، برای یک مدت سعی کنید مصرف این نوشیدنی را کاهش دهید یا کاملاً از رژیم غذاییتان حذف کنید.
وابستگی به کافئین
کافئین یک محرک سودمند است و مصرف منظم آن چه از طریق چای و چه از طریق راههای دیگر ممکن است منجر به وابستگی شود. علائم قطع کافئین شامل سردرد، عصبانیت، افزایش ضربان قلب و خستگی میشود. میزان وابستگی به کافئین بهطور قابل توجهی در هر فردی متغیر است. اما برخی از تحقیقات نشان میدهند که ممکن است پس از سه روز متوالی این وابستگی خودش را نشان دهد.
کلام آخر
بدون شک چای سیاه یکی از محبوبترین نوشیدنیهای جهان است؛ اما آیا همیشه مصرف آن برای سلامتی فایده دارد؟ مطالعات نشان دادند که مصرف بیش از حد چای سیاه میتواند بر بدن ما تأثیرات منفی داشته باشد. اولین نکته این است که چای سیاه دارای کافئین است و مصرف زیاد آن میتواند باعث افزایش فشار خون و اختلال در ضربان قلب شود. همچنین مصرف بیش از حد چای ممکن است با عوارض معده و روده مثل سوء هاضمه و اسهال همراه باشد.
علاوه بر این، چای سیاه حاوی تانین است و با جلوگیری از جذب مواد معدنی مانند آهن از رژیم غذایی، دردسرهایی را ایجاد میکند. بنابراین برای حفظ سلامتی بدن، رعایت اعتدال در مصرف چای سیاه حیاتی است. اگر نگران مضرات چای سیاه برای بدن انسان هستید، بهتر است سراغ جایگزینهایی مانند چایهای گیاهی که گزینه سالمتری هستند، بروید.