ارزش غذایی زعفران و نحوه استفاده از آن
همان‌طور که می‌دانید، زعفران به طلای سرخ مشهور است که خرید هر گرم از آن قیمت زیادی دارد. این ادویه خوشبو و خوشرنگ که به عنوان ادویه در انواع و اقسام غذاهای ایرانی و خارجی استفاده می‌شود، بسیار پرطرفدار است. زعفران علاوه بر رنگ و بوی خاصی که دارد، دارای ارزش غذایی و خواص درمانی بسیار بالایی نیز است. استفاده از این ادویه جادویی در غذاها می‌تواند کمک زیادی به افراد در کاهش التهاب، از بین بردن افسردگی، تقویت بینایی و درمان بیماری‌های دیگر کند. در ادامه همراه با برادران حسینی به طور مفصل درباره ارزش غذایی زعفران و نحوه استفاده از آن صحبت خواهیم کرد.
جدول ارزش غذایی زعفران
یکی از ادویه‌های گران قیمت و باارزش که فواید زیادی برای سلامتی انسان دارد و از طرفی باعث خوشرنگ و خوشبوتر شدن غذا می‌شود، زعفران است. آنتی‌اکسیدان‌های قوی موجود در این ادویه و گیاه باارزش شامل کروسین، پیکروسین و سافرانال می‌شود که کارکرد اصلی آن‌ها بیشتر برای محافظت از سلول‌های پوستی انسان در برابر رادیکال‌های آزاد است.
البته زعفران به غیر از آنتی‌اکسیدان؛ حاوی کلسیم، آهن، ویتامین‌های گروه B، سدیم، مس، فسفر، اسید فولیک، منیزیم، ویتامین‌های گروه A و C نیز است. از این رو آشنایی با خواص درمانی و ارزش غذایی زعفران و نحوه استفاده از آن، به خصوص برای ما ایرانیان اهمیت به‌سزایی دارد. در ادامه برای کسب اطلاعات بیشتر، ارزش غذایی زعفران را در جدول زیر به صورت کامل آورده‌ایم:
| ارزش غذایی | میزان کالری در هر 100 گرم |
| چربی | 5.85 گرم |
| کربوهیدرات | 65.37 گرم |
| انرژی | 310 کیلوکالری |
| کلسترول | 0.00 میلی گرم |
| پروتئین | 11.43 گرم |
| آب | 11.90 گرم |
| فیبر | 3.90 گرم |
| قند | 0.00 گرم |
بررسی ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در زعفران
همان‌طور که پیش از این گفتیم، ترکیبات آنتی‌اکسیدانی زعفران شامل سافرانال(safranal)، پیکروسین(picrocrocin) و کروسین(crocin) می‌شود. این ادویه که جزو رنگ‌های خوراکی است و عطر و قدرت طعم غذاها را از این رو به آن رو می‌کند، با داشتن همین سه ترکیب توانسته ارزش غذایی خود را نسبت به ادویه‌های دیگر بالاتر ببرد.
کروسین همان رنگ طلایی رنگ موجود در زعفران است که بیشتر در درمان بیماری التهابی و افسردگی تاثیر به‌سزایی دارد. پیکروسین در واقع طعم اصلی و قوی زعفران است که مزه بسیار خوبی به غذاها می‌دهد. در آخر سافرانال به عنوان یکی دیگر از ترکیبات مهم و اصلی زعفران، وظیفه بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب را برعهده دارد. در ادامه به معرفی ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در زعفران خواهیم پرداخت:
| ترکیبات زعفران | میزان کالری در هر 100 گرم |
| ویتامین C | 80.80 میلی گرم |
| ویتامین A | 27.00 میکروگرم |
| ویتامین B6 | 1.01 میلی گرم |
| ویتامین B12 | 0.00 میلی گرم |
| ویتامین E | 0.00 میلی گرم |
| ویتامین K | 0.00 میکروگرم |
| فولات B9 | 93.00 میکروگرم |
| سدیم | 148.00 میلی گرم |
| روی | 1.09 میلی گرم |
| مس | 0.33 میلی گرم |
| آهن | 11.10 میلی گرم |
| کلسیم | 111.00 میلی گرم |
| سلنیم | 5.60 میکروگرم |
| تیامین | 0.12 میلی گرم |
| ریبوفلاوین | 0.27 میلی گرم |
نحوه استفاده از زعفران
زعفران افزودنی ارزشمند با خواص درمانی بالا است که از آن در غذاها، دمنوش و نوشیدنی‌های خنک، دسر و کیک و… استفاده می‌شود. نکته مهم این است که پیش از مصرف زعفران، باید آن را به خوبی آسیاب کنید تا عطر و طعم بی‌نظیر آن آزاد شود.
بعد از اینکه زعفران را پودر کردید، لازم است با نحوه دم کردن آن با یخ یا آب جوش آشنا شوید تا از مایع به عمل آمده برای خوشرنگ کردن برنج یا خوشبو کردن خورشت‌ها استفاده کنید. البته موارد استفاده از زعفران به همین‌جا ختم نمی‌شود!
زعفران در طرزتهیه شیرینی و دسرها کاربرد دارد و همچنین طعم دلپذیری به عصرانه شما می‌دهد. زعفران دم شده در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها مفید است. همچنین از آن در تزیین برنج و یا طعم‌دار کردن انواع غذاها و خورش استفاده می‌شود. در ادامه برای درک بیشتر این مطلب، به نحوه استفاده از زعفران با یخ، آب جوش و غیره اشاره خواهیم کرد.
دم کردن زعفران با آب جوش
برای دم کردن زعفران با آب جوش که یکی از روش‌های رایج و قدیمی است، مقداری از زعفران را آسیاب کنید و در ظرفی کوچک بریزید. سپس به اندازه زعفرانی که کوبیده‌اید، آب جوش در ظرف اضافه کنید و هم بزنید. در آخر ظرف نشکن را روی سماور بگذارید تا به اندازه 10 دقیقه دم بکشد.
دم کردن زعفران با یخ
یکی دیگر از روش‌های استفاده از زعفران در انواع غذا و دسر، دم کردن زعفران با یخ است. این روش جدید و کاربردی، رنگ و بوی بهتری از زعفران آزاد می‌کند. به این منظور چند تکه یخ در ظرف بیندازید و بعد مقداری از زعفران آسیاب شده را به یخ‌ها اضافه کنید تا به مرور با یخ آب شود. ترکیب یخ و زعفران می‌تواند رنگ و بوی بهتری به غذای شما بدهد. این روش، راحت‌تر از دم کردن زعفران با آب جوش است.
دم کردن زعفران با آب جوش و یخ
آخرین روش استفاده از زعفران، ترکیبی از دو روش قبلی است. زعفران آسیاب شده را به چند تکه یخ اضافه کنید و اجازه دهید تا زعفران با یخ آب شود. بعد از اینکه یخ‌ها با زعفران ترکیب شدند، مایع به عمل آمده را درون قوری بریزید و مقدار کمی آب جوش اضافه کنید و بگذارید به مدت 5 دقیقه دم بکشد. این روش بیشتر در مهمانی‌ها استفاده می‌شود.
میزان مصرف مجاز زعفران چقدر است؟
طبق نظر پزشکان تغذیه، میزان مصرف مجاز زعفران در روز، حدود 10 الی 40 میلی گرم است. به این ترتیب برای درست کردن انواع غذا و دسر یا شربت زعفران، باید به میزان مصرف مجاز این ماده خوراکی پرفایده توجه کنید تا با مضرات آن مثل بی‌حالی و فشار خون مواجه نشوید.
در هر وعده غذایی یا هر نوشیدنی تک نفره باید 9 رشته زعفران استفاده شود. از این رو برای اینکه از خواص این ادویه قوی و معطر مثل شادی‌آور بودن، تسکین درد و تقویت قلب بهره‌مند شوید، باید به میزان متعادل از زعفران استفاده کنید.
کلام پایانی
در این مقاله به بررسی ارزش غذایی زعفران و نحوه استفاده از آن پرداختیم تا با توجه به ترکیبات آنتی‌اکسیدانی زعفران، از این ادویه در طبخ برنج و خورشت، درست کردن کیک و شیرینی و دمنوش‌های مقوی و نشاط آور استفاده کنید. همچنین جدول ارزش غذایی زعفران و ترکیبات موجود در آن را در این مطلب آورده‌ایم تا با مراجعه به آن با انواع ویتامین‌ها و میزان کالری موجود در هر 100 گرم زعفران آشنا شوید. بعد از جدول ارزش غذایی زعفران، روش‌های دم کردن این طلای سرخ و گرانبها را توضیح دادیم تا بهتر از مزایای زعفران بهره‌مند شوید.
